کلسترول یک ماده مومی شکل است که در خون شما یافت می‌شود و بدن از آن برای تولید سلول‌های سالم و ضروری استفاده میکند. با این حال، کلسترول بیش از حد می‌تواند خطر بیماری قلبی و سکته را افزایش دهد.
با توجه به این موضوع که افراد زیادی در سراسر جهان کلسترول بالایی دارند، شناخت و درک علائم و نشانه‌های این بیماری و همچنین درمان‌های طبیعی موثر برای مدیریت آن بسیار مهم است.
اگر دنبال راهی برای کنترل سطح کلسترول خون خود هستید، بهتر است بدانید در حالی که داروها به کاهش سطح کلسترول شما کمک مکند، ممکن است بخواهید چند راه ساده و طبیعی را نیز امتحان کنید که از سلامت بدن شما حمایت می‌کنند.
در این مقاله از درمان بان برسی می‌کنیم که کلسترول چیست و چه علائمی دارد و چگونه آن را تشخیص دهید و در آخر چند روش طبیعی خانگی برای کنترل سطح کلسترول به شما همراهان گرام آموزش می‌دهیم.
کلسترول بالا چیست و چه خطراتی دارد؟
کلسترول یک ماده چرب و مومی شکل است که بدن به طور طبیعی آن را تولید میکند و برای اهداف مختلفی مانند ساخت هورمون‌ها، ویتامین D و اسیدهای صفراوی استفاده میکند.
با این حال، مقدار کلسترول در بدن نباید از یک حد مجاز فراتر برود، زیرا داشتن کلسترول بیش از حد در خون، باعث افزایش خطر بیماری قلبی، سکته مغزی و سایر مشکلات سلامتی می‌شود.
بهتر است بدانید کلسترول توسط پروتئین‌هایی به نام لیپوپروتئین در خون شما حمل می‌شود. دو نوع اصلی لیپوپروتئین وجود دارد: لیپوپروتئین با چگالی کم (LDL) و لیپوپروتئین با چگالی بالا (HDL) که یکی از آنها خوب و دیگری بد است.
لیپوپروتئین (LDL) اغلب به عنوان کلسترول بد نامیده می‌شود زیرا می‌تواند در دیواره رگ‌های شما رسوب کند و پلاک‌هایی ایجاد کند که جریان خون را باریک یا مسدود می‌کنند. این حرکت منجر به تصلب شرایین می‌شود و رگ‌ها را باریک میکند.
نوع HDL اما به عنوان اغلب کلسترول «خوب» نامیده می‌شود، زیرا به حذف کلسترول اضافی از خون شما کمک میکند و مانع = از تشکیل پلاک می‌شود.
کلسترول بالا وضعیتی است که در آن شما LDL بیش از حد دارید، یا HDL کافی در خون خود ندارید و در این صورت به شریان‌های شما آسیب وارد می‌شود و خطر ابتلا به بیماری‌هایی که در ادامه معرفی می‌کنیم، افزایش می‌یابد:
- بیماری عروق کرونر (CAD)، که انسداد شریان‌هایی که خون را به قلب شما میرسانند را به همراه دارد. و ممکن است باعث درد قفسه سینه (آنژین)، ضربان قلب نامنظم (آریتمی) یا حمله قلبی شود.
- بیماری شریان محیطی (PAD)، که باعث باریک شدن یا انسداد شریان‌هایی می‌شود که خون را به پاها، بازوها یا سایر اندام‌ها میرسانند و می‌تواند باعث درد، بی حسی یا ضعف در نواحی آسیب دیده شود.
- بیماری شریان کاروتید، که باعث انسداد شریان‌هایی است که خون را به مغز میرسانند و در صورت عدم کنترل باعث حمله ایسکمیک گذرا (TIA) یا سکته می‌شود.
- آنوریسم آئورت، که به معنی برآمدگی یا ضعیف شدن دیواره آئورت، بزرگترین شریان بدن شما است. همچنین باعث درد قفسه سینه یا کمر، تنگی نفس یا پارگی آئورت می‌شود.
بهتر است بدانید که با توجه به انواع آگاهی سازی در مورد خطراتی که این بیماری به همراه دارد، فراموش نکنید که کلسترول بالا یکی از عوامل خطر اصلی بیماری قلبی است و بهتر است نسبت به آن بی تفاوت نباشید.
علائم کلسترول بالا در مردان و زنان چیست؟
کلسترول بالا به خودی خود هیچ علامتی ایجاد نمی‌کند و ممکن است به سرعت متوجه آن نشوید. با این حال، با گذشت زمان، می‌تواند منجر به بروز برخی بیماری‌ها می‌شود مانند:
- درد یا فشار قفسه سینه.
- تنگی نفس.
- سرگیجه یا غش.
- حالت تهوع یا استفراغ.
- تعریق.
- درد یا بی حسی در بازوها، پاها، گردن، فک یا پشت.
- مشکل در صحبت کردن یا درک گفتار
- مشکلات بینایی.
- ضعف یا فلج در یک طرف بدن.
برخی از افراد ممکن است برخی از علائم کلسترول بالا را روی پوست یا چشم خود تجربه کنند، مانند:
- Xanthelasma palpebrarum: لکه های زرد رنگ در زیر پوست اطراف پلک‌ها.
- Arcus senilis: تغییر رنگ سفید یا خاکستری قرنیه.
- Xanthomata: رسوب مواد غنی از کلسترول به رنگ مایل به زرد، روی تاندون‌ها.
این علائم، در افرادی که دارای یک بیماری ژنتیکی‌ای هستند که سطح LDL را افزایش می‌دهد، مانند: کلسترول خونی خانوادگی، شایع‌تر است.
همچنین علائم کلسترول بالا ممکن است بسته به سن، جنسیت و عوامل دیگر متفاوت باشد. مثلا:
- مردان سطح LDL بالاتری نسبت به زنان دارند. با این حال، پس از یائسگی، سطح LDL زنان به دلیل تغییرات هورمونی افزایش می‌یابد.
- افراد مسن به دلیل تغییرات مرتبط با سن، در عملکرد کبد و متابولیسم، سطح LDL بالاتری نسبت به افراد میان سال و جوان دارند.
- افراد مبتلا به دیابت، به دلیل مقاومت به انسولین و التهاب، سطح LDL بالاتر و سطح HDL کمتری نسبت به افراد بدون دیابت دارند.
بنابراین، انجام منظم آزمایش خون برای بررسی سطح کلسترول و نظارت بر هرگونه تغییر در طول زمان بسیار مهم است.
چگونه کلسترول بالا را تشخیص دهیم؟
تنها راه تشخیص کلسترول بالا، آزمایش خون به نام پانل لیپیدی یا پروفایل لیپیدی است. این آزمایش کلسترول تام، کلسترول LDL، کلسترول HDL و تری گلیسیرید (نوع دیگری از چربی خون شما) را اندازه گیری میکند.
برای آماده شدن برای این آزمایش، ممکن است لازم باشد 9 تا 12 ساعت قبل از دادن نمونه خون ناشتا باشید. این بدان معناست که در این مدت نباید چیزی به جز آب بخورید یا بنوشید.
6 راه ساده و طبیعی برای کاهش سطح کلسترول
کلسترول بالا می‌تواند ناشی از عوامل ژنتیکی، رژیم غذایی، شیوه زندگی یا برخی شرایط پزشکی باشد. با این حال اگر به دنبال راه حل خانگی برای کاهش سطح کلسترول می‌گردید، در ادامه برخی راه حل های طبیعی برای کاهش سطح کلسترول آورده شده است:
اجتناب از چربی های ترانس
چربی‌های ترانس نوعی از چربی‌های مصنوعی هستند که با افزودن هیدروژن به روغن‌های گیاهی ایجاد می‌شوند. آنها اغلب در غذاهای فرآوری شده و سرخ شده، مانند مارگارین، شیرینی، شیرینی، کیک، کلوچه، چیپس و فست فود استفاده می‌شوند.
چربی‌های ترانس می‌توانند کلسترول LDL (بد) شما را افزایش داده و سطح کلسترول خوب (HDL) را کاهش دهند. آنها همچنین می‌توانند التهاب و استرس اکسیداتیو را در رگ های خونی شما افزایش دهند.
مصرف چربی‌های اشباع شده را محدود کنید
چربی‌های اشباع شده بیشتر در محصولات حیوانی مانند گوشت قرمز، مرغ، پنیر، کره، خامه و تخم مرغ یافت می‌شوند. آنها همچنین در برخی از روغن های گیاهی مانند روغن نارگیل و روغن نخل موجود هستند.
چربی‌های اشباع شده می‌توانند سطح کلسترول LDL شما را افزایش داده و خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی را افزایش دهند. سازمان AHA توصیه میکند که مصرف چربی‌های اشباع شده را به بیش از 5 تا 6 درصد از کالری روزانه خود محدود کنید.
چربی‌های غیراشباع بیشتری بخورید
چربی‌های غیراشباع، چربی‌های سالمی هستند که می‌توانند کلسترول LDL شما را کاهش داده و سطح کلسترول HDL را افزایش دهند. آنها همچنین می‌توانند به کاهش التهاب و استرس اکسیداتیو در رگ های خونی شما کمک کنند.
دو نوع چربی غیراشباع وجود دارد: چربی‌های تک غیراشباع و چربی‌های چند غیراشباع. چربی‌های تک غیراشباع در غذاهایی مانند روغن زیتون، آجیل، دانه‌ها، آووکادو و کره بادام زمینی یافت می‌شوند.
چربی‌های چند غیر اشباع در غذاهایی مانند ماهی، دانه کتان، گردو، روغن سویا و روغن آفتابگردان یافت وجود دارند. اسیدهای چرب امگا 3 نوع خاصی از چربی غیراشباع چندگانه هستند که فواید بیشتری برای سلامت قلب شما دارند.
سازمان انجمن قلب AHA توصیه میکند حداقل دو وعده ماهی در هفته بخورید و 5 تا 10 درصد از کالری روزانه خود را از اسیدهای چرب امگا 3 دریافت کنید.
فیبر محلول بیشتر بخورید
فیبر محلول نوعی فیبر است که در آب حل می‌شود و یک ماده ژل مانند در سیستم گوارش شما ایجاد میکند. این می‌تواند با اتصال به کلسترول و اسیدهای صفراوی و جلوگیری از جذب آنها در جریان خون به کاهش سطح کلسترول LDL شما کمک کند.
فیبر محلول همچنین می تواند به کاهش سطح قند خون شما کمک کند. برخی از منابع خوب فیبر محلول عبارتند از جو، لوبیا، عدس، سیب، گلابی، مرکبات، توت فرنگی، پوسته پسیلیوم، بذر کتان و بامیه.
به طور منظم ورزش کنید
ورزش یکی از بهترین راه‌ها برای بهبود سلامت کلی و کاهش سطح کلسترول است. ورزش می‌تواند به کاهش سطح کلسترول LDL و تری گلیسیرید و افزایش سطح کلسترول HDL کمک کند.
همچنین فعالیت ورزشی منظم می‌تواند به کاهش وزن، کاهش فشار خون، تقویت عضلات قلب، بهبود جریان خون، کاهش استرس و بهبود خلق و خوی کمک کند.
برای خلاص شدن از شر بالا رفتن کلسترول خون، حداقل 150 دقیقه ورزش هوازی با شدت متوسط یا 75 دقیقه ورزش هوازی با شدت شدید در هفته انجام دهید. همچنین می توانید حداقل دو بار در هفته تمرینات قدرتی را انجام دهید تا توده عضلانی بسازید و متابولیسم را افزایش دهید.
برخی از استرول‌ها یا استانول‌های گیاهی را امتحان کنید
استرول‌های گیاهی یا استانول‌ها مواد طبیعی هستند که به مقدار کم در برخی از غذاهای گیاهی مانند میوه‌ها، سبزیجات، آجیل‌ها، دانه ها، غلات و حبوبات یافت می‌شوند.
بهتر است بدانید که آنها ساختاری مشابه کلسترول دارند و می‌توانند مانع جذب آن در روده شوند. استرول‌های گیاهی یا استانول‌ها می‌توانند سطح کلسترول LDL شما را 6 تا 15 درصد کاهش دهند بدون اینکه بر سطح کلسترول HDL شما تأثیر بگذارند.
همچنین شما می‌توانید استرول‌های گیاهی یا استانول‌ها را از غذاهای غنی شده مانند مارگارین، ماست و آب میوه‌ها دریافت کنید.
سخن آخر
در این مقاله از مجله پزشکی درمان بان به برسی علل بالا رفتن کلسترول در مردان و زنان پرداختیم. همانطور که در بالا نیز اشاره شد، کلسترول یک ماده چرب است که بدن ان را برای عوامل مختلفی تولید میکند، اما زمانی که بیش از اندازه تولید شود، باعث بروز مشکلات می‌شود که آنها را به طور کامل معرفی کردیم.
همچنین برای آن دسته از افرادی که به دنبال کمک گرفتن از راه های خانگی و تغییر سبک زندگی برای درمان و کنترل سطج کلسترول خود هستند، چند روش طبیعی خانگی را معرفی کردیم که استفاده از آن ها کمک میکند بتوانید زندگی سالمی را تجربه کنید.